“Một lời cảm ơn không thể nào đền đáp được sự nỗ lực của các y, bác sĩ đã cứu sống con tôi. Tôi mong kỹ thuật mới sẽ được áp dụng nhiều hơn cho những sản phụ có con bị dị tật tim bẩm sinh được can thiệp ngay từ bào thai như mình”. Đó là bộc bạch của chị D.D.L (26 tuổi, ngụ Đà Nẵng), sản phụ đầu tiên vừa được can thiệp thông tim trong bào thai bị tim bẩm sinh tại Việt Nam nói riêng và Đông Nam Á nói chung.

Một quyết định cân não

Chị L. mang thai lần đầu và được theo dõi định kỳ tại Đà Nẵng. Khi được 26 tuần, bác sĩ phát hiện thai nhi bất thường ở tim (không có lỗ van động mạch phổi, thiểu sản thất phải). Sau đó, chị L. được chuyển đến Bệnh viện Từ Dũ.

Trong quá trình theo dõi, các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ đã có 3 lần hội chẩn cùng ê-kíp bác sĩ của Bệnh viện Nhi Đồng 1 để đi đến quyết định can thiệp thông tim trong bào thai. Đây là quyết định sau một thời gian cân não bởi khi thai 32 tuần 5 ngày, tim bé bắt đầu có dấu hiệu trở nặng, nguy cơ tử vong trong bụng mẹ hoặc ngay sau khi được sinh ra.

Sau quá trình chuẩn bị với gần 20 nhân sự của các ê-kíp gây mê, hồi sức sơ sinh, chẩn đoán hình ảnh, sản, tim mạch của 2 bệnh viện, ca phẫu thuật diễn ra thành công sau 40 phút. Sau phẫu thuật, tình trạng sức khỏe mẹ và bé ổn định.

“Thai phụ tiếp cho tôi sức mạnh”

TS-BS Đỗ Nguyên Tín – Trưởng đơn vị Can thiệp tim mạch, Bệnh viện Nhi Đồng 1 – người trực tiếp thực hiện ca phẫu thuật thông tim trong bào thai cho sản phụ L. – cho biết người góp công lớn vào thành công này đầu tiên phải kể đến bác sĩ siêu âm. Bởi nếu các đồng nghiệp không chẩn đoán trúng, chính xác dị tật thì ê-kíp phẫu thuật không thể thực hiện được.

“Bác sĩ Đỗ Thị Cẩm Giang của Bệnh viện Nhi Đồng 1 sau thời gian được rèn giũa tay nghề đã rất giỏi, có thể siêu âm chính xác dị tật. Thứ 2 là ê-kíp tiền sản của Bệnh viện Từ Dũ chuyên môn rất cao. Họ hỗ trợ nếu gặp tình huống thai gò hoặc có vấn đề liên quan sản thì có thể can thiệp ngay. Bên cạnh đó, còn có ê-kíp gây mê, hồi sức sơ sinh, can thiệp bào thai, nong tim và các phương tiện, dụng cụ hiện đại giúp tôi tự tin hơn” – bác sĩ Tín cho biết.

Ngoài những yếu tố trên, theo bác sĩ Tín, điều quan trọng nhất là được sự đồng ý và quyết tâm của gia đình bệnh nhân, sự ủng hộ của lãnh đạo bệnh viện, Sở Y tế TP HCM và cả sự liều mạng của bản thân ông. Bởi đây là ca phẫu thuật thông tim bào thai đầu tiên, pháp lý chưa có, nếu không có sự đồng tình của nhiều bên thì cũng khó có thể thực hiện.

“Đây là ca “đầu sóng ngọn gió” phải chấp nhận nguy cơ rủi ro và chịu búa rìu dư luận nếu thất bại. Sợ hãi, không liều thì không thể can thiệp cứu bé. Chính sự dũng cảm và quyết tâm của chị L. đã tiếp thêm sức mạnh và sự tự tin cho tôi và đội ngũ y, bác sĩ” – bác sĩ Tín trải lòng.

Thành công ngoài mong đợi

Sau thông tim cho bào thai, việc chăm sóc rất đặc biệt. Sản phụ được theo dõi sát tim thai chặt chẽ và dự phòng mẹ dọa sinh non. Chị L. được dự sinh khi thai 38-39 tuần. Tuy nhiên, khi thai được 37 tuần 5 ngày, thai phụ có dấu hiệu chuyển dạ. Vì vậy, các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ đã hội chẩn toàn viện và quyết định mổ bắt con.

9 giờ 17 phút ngày 31-1, bé trai con của chị L. chào đời, nặng 2,9 kg (tăng 600 g so với thời điểm thông tim thai).

“Sự đồng ý của gia đình khi thực hiện ca phẫu thuật này là nguồn động lực lớn giúp chúng tôi tự tin trong quá trình điều trị. Dù biết là ca đầu tiên được thực hiện nhưng họ vẫn chấp nhận. Đây được xem là thành công bước đầu” – BS CK2 Trần Ngọc Hải, Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ – người trực tiếp mổ ca sinh đặc biệt này, nói.

Là thành viên trong ê-kíp chuẩn bị cuộc mổ, bác sĩ Bùi Văn Hoàng, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp – Bệnh viện Từ Dũ, cho biết theo dự đoán, bé không được 2,9 kg khi chào đời nhưng lại tiệm cận được gần 3 kg nên đây là kết quả ngoài mong đợi. Bé chào đời tim, phổi, màu da, cử động như một em bé bình thường.

Còn theo BS CK2 Nguyễn Thị Thanh Hương, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 1, ban đầu tiên lượng sau sinh bé phải thở ôxy. Tuy nhiên, lọt lòng mẹ, bé khóc to, hồng hào, tự thở. Ngay sau khi cắt dây rốn, bé được siêu âm tại phòng mổ ghi nhận dòng máu chảy qua vị trí hẹp, không có lỗ van động mạch phổi và không cần can thiệp ngay giai đoạn đầu đời.

Bình thường, những thai nhi hẹp van động mạch phổi nặng như trường hợp con chị L., nếu không can thiệp nong van tim trong bào thai, có thể chào đời tím tái, khó thở, buộc phải can thiệp sơ sinh. Tuy nhiên, bé đã thoát khỏi nguy cơ này. Đây là thành công vượt ngoài mong đợi của ê-kíp và cũng là tiền đề cho các ca can thiệp bào thai tiếp theo.

“Sau siêu âm, bé được da kề da với mẹ. Nhìn gia đình sản phụ giàn giụa nước mắt trong niềm hạnh phúc là món quà không có gì quý giá hơn của ê-kíp 2 bệnh viện” – bác sĩ Hương xúc động. 

Sức khỏe | Báo Người Lao Động Online